یادمان فتح‌المبین و شرح عملیات فتح المبین

یادمان شهدای فتح‌المبین در ۸ کیلومتری شمال‌غربی شوش و در غرب رودخانه کرخه قرار دارد که در این منطقه تعدادی از رزمندگان قرارگاه فجر به فرماندهی شهید مجید‌بقایی که ۶روز مانده به عملیات فتح‌المبین قصد رخنه به سنگرهای دشمن در این منطقه داشتند در ۹شیار که بعدها به نام شیارهای المهدی، شیخی، شلیکا، خِنِگ، محلات، شیر‌علی‌سلطانی، شهید ربیعی، شهید میرزایی و شهید ترکی معروف شدند با سنگرهای کمین دشمن درگیر شده و تعداد زیادی از آن‌ها در این شیارها به شهادت می‌رسند. در ۱۹ دی‌ماه ۱۳۸۱، هشت شهید گمنام توسط مردم شهیدپرور شهرستان شوش تشییع و در این یادمان به خاک سپرده شد و در کنار آن‌ها نیز برخی از شیارهای عملیاتی به صورت بازسازی شده قرار دارند که یادآور نبرد حماسی رزمندگان در این منطقه است.

شرح کامل عملیات فتح المبین

عملیات فتح‌المبین از عملیات‌های نظامی ایران بر علیه نیروهای عراق، در فروردین ۱۳۶۱ در خلال جنگ ایران و عراق بود، که با تلفات بالای انسانی پس از هفت روز نبرد سنگین و با پیروزی قاطع نیروهای ایرانی و عقب‌نشینی ارتش عراق، به پایان رسید.

شرح کامل عملیات فتح المبین

این عملیات در ساعت سی دقیقه بامداد روز دوشنبه ۲ فروردین ۱۳۶۱ در جبهه جنوبی، در منطقه غرب شهرهای دزفول و شوش با وسعت حدود ۲٫۵۰۰ کیلومتر مربع در استان خوزستان انجام شد. طرح‌ریزی عملیات فتح‌المبین از اواسط آبان ۱۳۶۰ آغاز شده بود. بسیاری بر این باورند که این عملیات نقطه عطف جنگ ایران و عراق است، که در نهایت منجر به بیرون راندن نیروهای عراقی از بخش بزرگی از خاک خوزستان شد. هر چند برخی دیگر از مفسران جنگ، عملیات بیت‌المقدس را تعیین‌کننده‌ترین عملیات در طول جنگ ایران و عراق می‌دانند.

عملیات فتح‌المبین باعث آزادسازی ۲٫۴۰۰ کیلومتر مربع از سرزمین‌های اشغالی، شامل ده‌ها بخش و روستا و نیز چندین جاده ارتباطی مهم شد، همچنین شهرهای دزفول، شوش، اندیمشک و پایگاه هوایی دزفول نیز، از دید و تیر مؤثر ارتش عراق خارج گردید.

اجرای عملیات فتح المبین .

عملیات فتح‌المبین با فرماندهی مشترک ارتش و سپاه پاسداران و با استعداد ۳۵ گردان از نیروهای ارتش و ۱۰۰ گردان از نیروهای سپاه پاسداران، در مقابل ۷ تیپ زرهی، ۲۰ تیپ پیاده، ۱۰ گردان توپخانه ارتش عراق که معادل با حدود ۸۰٫۰۰۰ تا ۱۶۰٫۰۰۰ نفر نیرو بود، اجرا گردید. این عملیات در دوم فروردین ۱۳۶۱ بعد از حدود ۱۸ ماه از شروع جنگ ایران و عراق، آغاز شد. هدف نیروهای ایرانی محاصره نیروهای عراقی بود که بتوانند آنها را در بیرون از شهرهای دزفول و شوش متوقف کرده و از سقوط یا تصرف شهر دزفول نیز جلوگیری نمایند. نیروهای ارتش ایران تحت فرماندهی علی صیاد شیرازی، در شب دوم فروردین، عملیات زرهی خود را آغاز کردند. این عملیات با یورش موج انسانی توسط نیروهای سپاه پاسداران به فرماندهی محسن رضایی، همراهی می‌شد. هر یک از یورش‌های موج انسانی، در حدود ۱٫۰۰۰ نفر از نیروهای سپاه پاسداران و بسیج را شامل می‌گردید.

یادمان زیارتی فتح المبین

در طی این عملیات نیروهای ایرانی به خاطر استفاده از استراتژی حملات موج انسانی، تلفات بسیار سنگینی را در خطوط مقدم خود، متحمل شدند. نیروهای ایرانی می‌بایست با ارتش عراق که از حمایت زرهی، توپخانه و پشتیبانی هوایی مناسب برخوردار بودند و موقعیت خود را تثبیت کرده بودند، می‌جنگیدند. پس از آنکه نیروهای ایران به مدت حدود یک هفته عملیات سنگین خود را ادامه دادند و تلفات سنگینی به نیروهای ارتش عراق وارد آوردند، سرانجام صدام حسین دستور عقب‌نشینی نیروهای عراقی را صادر نمود. نیروهای ایرانی توانستند در مدت یک هفته، سه تیپ از نیروهای ارتش عراق را در منطقه عملیات، محاصره کرده و از بین ببرند.

اهداف عملیات فتح المبین

آزادسازی بخش وسیعی از مناطق اشغال شده منطقه غرب شوش و اندیمشک، همچون سایت ۴ و ۵ رادار و ده‌ها روستای منطقه.
انهدام دو لشکر عراق (۱۰ زرهی و ۱ مکانیزه).
دست یابی به خطوط پدافندی مناسب و استفاده از حداقل نیروهای خودی در آن خطوط
خارج کردن شهرهای شوش، و اندیمشک از تیررس آتش توپخانه دشمن.
دور کردن آتش مؤثر دشمن از جاده اهواز – اندیمشک.

نتیجه عملیات فتح المبین

در نهایت عملیات فتح‌المبین با پیروزی قاطع نیروهای ایران و آزادسازی حدود ۲۵۰۰ کیلومتر مربع از مناطق اشغال شده توسط ارتش عراق، به پایان رسید. تلفات نیروهای ایران حدود ۳۰٫۰۰۰ نفر و تلفات نیروهای عراق ۲۵٫۰۰۰ نفر به علاوه ۱۵٫۰۰۰ نفر اسیر گزارش شده است.

یادمان زیارتی فتح المبین

دسترسی زائرین راهیان نور به این یادمان با صفا در غرب شهر دانیال نبی (س) کار سختی نیست ولی دل کندن از حال و هوای دوست داشتنی اش حقیقتاً دشوار و مشکل است. حضور در محفل خاطرات فتح المبین دستاویزی است تا ضمن تنفس در هوای غرور آفرین نوروز ۶۱ با جغرافیایی جبهه خوزستان نیز آشنا شویم. یکی از پیچیدگی های نبرد در خوزستان همین شکل عوارضی است که در زیاتگاه فتح المبین مشاهده می شود. این آشنایی دریچه ای است تا عظمت کار طراحان عملیات فتح المبین را بهتر درک کنیم.

احمد متوسلیان، محمد ابراهیم همت و محمود شهبازی از جبهه های غرب آمده بودند و حسن باقری روی نقشه توجیهشان می کرد. به باقری کنایه می زدند که فکر می کردیم اطلاعات مهمی بهمان می دهید. انگار این جا به جای منطقه، نقشه نشان آدم می دهند و آدم را روی کاغذ توجیه می کنند. باقری گفت برادر احمد توجیه در جنوب متکی به نقشه است و شرایط با جبهۀ غرب فرق دارد. منطقه وسیع است و آن قدر شیار و ارتفاع هست که کاملاً با غرب و آنچه شما می توانید از بالای ارتفاع دو سه هزار متری ببینید کاملاً متفاوت است. اطلاعات نقشه ها حاصل یک سال کار شناسایی میدانی و عکسبرداری هوایی متوالی از منطقه است. اگر بخواهید در دشت ها و تپه ماهورهای جنوب بدون نقشه حرکت کنید در همان قدم اول زمینگیر می شوید. باقری آنها را به منطقه برد، توجیهشان کرد و با دوربین تک تک عارضه ها را نشانشان داد. احمد به شهبازی و همت گفت حق با برادر باقری است این جا بدون نقشه نمی شود هیچ کاری کرد.

در این منطقه تعدادی از رزمندگان قرارگاه فجر به فرماندهی شهید بقایی با دشمن درگیر شدند که به شهادت چند تن از آنها منجر شد. نامگذاری شیارهای یادمان بیاد همان شهدا انجام شده است.

دلنوشته یادمان زیارتی فتح المبین

به فتح المبین که رسیدیم ، خاک آغوش استقبالش را گشوده بود تا ما را میهمان دنیایی تازه کند

دنیای که خبر از « إِنَّا فَتَحْنَا لَکَ فَتْحًا مُّبِینًا » می دهد

نه! گفتن از آن فتح بزرگ، کار ما نیست

کاش حسن باقری اینجا بود از آن روزها برای ما می گفت …

حالا در این شیارها که قدم بزنی، نَفَست بوی ارادۀ إلهی می گیرد

بوی خوش وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَکَانَ اللَّهُ عَزِیزًا حَکِیمًا …

به دوربین های خبری رسانه های رنگارنگ عالم بگویید، در نیروگاههای هسته ای و پادگان های نظامی به دنبال دلیل سربلندی ما نباشند. ما شگرد فتح را از دل این خاکها بیرون می کشیم …